"Drogi Panie Kanclerzu Rzeszy" - tak król Szwecji Gustaw V rozpoczął swój odręcznie napisany list do Adolfa Hitlera, datowany 1 października 1941 r. Monarcha wychwala dyktatora za wolę zniszczenia bolszewizmu i gratuluje mu sukcesów wojennych.
Poświęcenie i odwaga Raoula Wallenberga, dyplomaty szwedzkiego ratującego przed zagładą tysiące Żydów węgierskich, i "białe autobusy" hrabiego Folkego Bernadotte'a niosące ocalenie więźniom niemieckich obozów koncentracyjnych w ostatnich dniach wojny zdominowały na długie dziesięciolecia postrzeganie postawy Szwecji i Szwedów wobec nazizmu.
W tym wyidealizowanym przekazie Szwecja jawi się jako państwo i społeczeństwo, dla którego najważniejszymi wartościami były wnętrze, bezpieczeństwo i wolność, a ich stabilnym fundamentem - dokładnie przestrzegana polityka neutralności.
Czy naprawdę Szwecja nigdy nie odstąpiła od swej polityki neutralności? Czy umiała oprzeć się zachętom i naciskom, jakie płynęły ze strony Niemiec hitlerowskich? Czy humanitaryzm Wallenberga i "białych autobusów" obecny był w sercach i umysłach Szwedów przez całą wojnę? Staffan Thorsell, wybitny publicysta szwedzki, redaktor naczelny gazety "Expressen", w swej bogato udokumentowanej książce o stosunku szwedzkich elit politycznych, ekonomicznych i intelektualnych do nazizmu hitlerowskiego i zawieruchy wojennej w Europie krok po kroku demitologizuje i obala ów sielankowy obraz szwedzkiej rzeczywistości - neutralności i humanitaryzmu - ukuty jeszcze w czasie wojny światowej, a usilnie powielany w świecie w okresie zimnej wojny.
Autor, nie oszczędzając członków domu panującego, ujawnia głęboko skrywane przez dziesięciolecia kulisy szwedzkiej Realpolitik w trakcie konfliktu globalnego i w latach go poprzedzających: polityczne lawirowanie, manipulacje prawem, dławienie wolności prasy, a choćby antysemityzm.
prezentuje także powojenne zacieranie śladów tych działań. Thorsell w swojej książce łączy warsztat dziennikarza śledczego z pracą badawczą historyka - dzięki czemu publikacja jest prawdziwym "zimnym prysznicem" dla pełnej luk pamięci historycznej w Szwecji.
Tytuł Drogi Panie Kanclerzu Rzeszy! Autorzy Thorsell Staffan, Inga Maria Sawicka Wydawnictwo Bellona EAN 9788311164956 ISBN 9788311164956 Kategoria Literatura, Historia liczba stron 432 Format 235x165 mm Rok wydania 2022 Oprawa broszurowa
